E-Ticaret İadelerinde Yeni Dönem! İade kargo ücretini müşteri ödeyecek!

Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, Resmî Gazete’de yayımlandı. Bu çerçevede yönetmelikte, Resmi Gazete’de 1 Nisan 2022 tarihinde yayımlanan “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” ile “Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”da Avrupa Birliği (AB) direktiflerine uyum sağlanması için çeşitli düzenlemeler yapıldı. Buna göre, e-ticaret iadelerinde kargo bedelini müşteri ödeyecek. Müşteriye önceden belirtilmiş taşıyıcı dışında iade/değişim gönderimi yapılması durumunda masraflar müşteri tarafından karşılanacak.

Yönetmelikte yapılan değişiklik, e-ticaret satıcı/sağlayıcıları adına işlem yapan aracı hizmet sağlayıcılara, mesafeli sözleşmelere ilişkin bazı yükümlülükler getiriyor. 23 Ağustos 2022 Salı günü Resmî Gazete’de yayımlanan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, 1 Ekim 2022’de yürürlüğe girecek.

İade gönderim süresi 14 güne çıkarıldı; iade kargo ücretini müşteri ödeyecek

Yönetmelikte tüketiciler, iade masraflarını karşılamakla yükümlü tutuldu. Yönetmelikte yapılan değişiklik şöyle; “Tüketici, ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarına yer verilmesi halinde teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlüdür. Ancak, tüketiciye teslim edilen malın Kanun’un 8’inci maddesi kapsamında ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebilir.”

Öte yandan, taşıyıcının ya da kargonun, tüketicinin bulunduğu yerde (il veya ilçe) şubesinin olmaması surumu aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanıyorsa, söz konusu iade masraf ve yükümlülükler aracı hizmet sağlayıcı (e-ticaret şirketi, pazaryeri) tarafından karşılanacak.

Yönetmelikte öne çıkanlar başlıklar şunlar;

• Tüketicilerin taleplerini iletip, takip edebilmelerini sağlayan bir sistem kurulacak, bu sistem kesintisiz olarak açık tutulacak.
• Kurulacak sistemde; cayma hakkının kullanıldığına dair bildirim, sözleşmenin feshine dair bildirim, bedel iadesi talebi, tüketicilerin satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların talebi, teslimat veya ifaya ilişkin talep ve şikayetler yer alacak.
• Aracı hizmet sağlayıcısı; ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden, ispatından, bilgilerin doğruluğundan, bu bilgilerin reklamlarla uyumlu olmasından sorumlu olacak.
• Aracı hizmet sağlayıcısı; e-ticaret işlemlerine ilişkin kayıtların tutulmasından, saklanmasından, teslimat veya cayma hakkına ilişkin yükümlülüklerden sorumlu tutulacak.
• E-ticaret alışverişi yapan tüketici, ürünü iade etmek istediğinde ürünü satıcıya gönderme süresi, cayma bildiriminin yöneltildiği tarihten itibaren 14 güne çıkarıldı.
• Tüketici cayma hakkını kullanırsa ortaya çıkan iade masraflarının mesafeli sözleşmede kararlaştırılması imkanı getirildi.
• İade ve cayma konularında tüketicinin önceden tam ve doğru şekilde bilgilendirilmesi gerekecek.
• Sipariş konusu mal ya da hizmetin yerine getirilmesi imkansızlaştığı hallerde satıcı, üç gün içinde tüketiciye yazılı olarak bildirim yapacak. Teslimat masrafları da dâhil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeler, bildirim tarihinden itibaren en geç 14 gün içinde iade edilecek.
• Malın stokta bulunmaması durumu, mal ediminin yerine getirilmesinin imkânsızlaşması olarak kabul edilmeyecek.

Bunlarla birlikte, yönetmelikte, üretim süreci 30 günden fazla süren ve kişiye özel ürünlerin üretimine ilişkin sorunlara çözüm getirilmesi amacıyla düzenleme de yer alıyor. Buna göre, tüketicilerin talepleri ve ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan ürünlere ilişkin sözleşmelerde tüketicinin bilgilendirilmesi ve onayı ile 30 günlük azami teslim süresi yükümlülüğünün daha uzun süreler için belirlenmesine imkan sağlandı.

İadeler kart limitine tek seferde yapılacak

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’te yapılan bir değişiklik de kredi kartı ile ödemelere ilişkin olarak düzenlendi. Buna göre, kredi kartı ile yapılan e-ticaret ödemesi sonra tüketici cayma hakkını kullanırsa, ürünün bedelinin iadesi, yasal olarak azami 14 gün içinde bankaya ulaşmasını takiben kartın kullanılabilir limitine tek seferde ilave olarak sağlanacak. Bu hükmün 1 Ocak 2023’te yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Bu düzenleme ile tüketicilerin kredi kartı limitlerinin haksız yere azalması sebebiyle finansmana ulaşmalarının önündeki engeller kaldırılmış oldu.

Elektronik ürünlerde cayma hakkı olmayacak!

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’e göre; cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlar, taşıt ve insansız hava araçları başta olmak üzere ilgili resmi sicillerine kayıt ve tescili zorunlu olan taşınırlar, tescil veya kayıt sonrası kullanılmamış mal olarak tekrar satışa konu edilemeyecek. Kurulumu veya montajı, satıcı veya yetkili servis tarafından yapılan malların ilave maliyete katlanılmadan yeniden satışa konu edilememesi için tüketicilerin tam ve doğru olarak bilgilendirilmesi şartı ve sözleşenlerin mutabakatı ile cayma hakkı kullanımından istisna tutuldu.

Bu düzenleme ile alışveriş kararı öncesi tüketicilerin gerekli ve yeterli araştırmayı yaparak söz konusu hakkın gereksiz ve keyfi kullanımının neden olduğu kaynak israfının önlenmesi, çoğunluğu ithal olan bu malların neden olduğu ithalat giderlerinin azaltılması, çevreye verilen zararın engellenmesi, sürdürülebilir tüketim ve yeşil dönüşüme katkı sağlanması amaçlandı.

Yönetmelik, 1 Ekim 2022’de yürürlüğe girecek.