İran’da E-Ticaret

İran’da e-ticaret pazarında perakendeciler 2017 yılında 18 milyar dolardan fazla gelir elde etti. İran’daki perakende satışın yaklaşık yüzde 3’ü online olarak yapılmaktadır. İranlıların yaklaşık yüzde 25’i ayda en az bir kez yüzde 16’sı haftada en az bir kez ve yüzde 5’i günlük olarak online alışveriş yapıyor.

İran’da şu anda e-ticaret geliştirme merkezinin güven sertifikasına (eNAMAD) sahip yaklaşık 9 bin aktif online mağaza bulunmaktadır. Online alışveriş yapanların çoğu kentlerde yaşıyor. Bunlar arasında başkent Tahran’da yaşayan insanlar, toplam e-ticaret işlem sayısının neredeyse üçte birini oluşturuyor.

İranlılar, Amerika’nın yaptırımları nedeniyle Amazon ve eBay gibi global online pazaryerlerinden alışveriş yapamıyor. Bu sebeple İran’da e-ticaret siteleri online alışveriş için popülerdir. Bazı ülkelerle ikili anlaşmalar İran dışından gelen yatırımcıların ülkeye yatırım yapmasını kolaylaştırıyor. Bu ülkelerle yapılan eylem planları, e-ticaret de dahil olmak üzere İran’ın iş ortamı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.

İran’da E-Ticaret Siteleri

• Digikala

Digikala, İran’daki online pazara hâkim olan ülkedeki en popüler internet tabanlı şirkettir. Ülkedeki e-ticaret pazarın yüzde 85’ine sahip olan sitenin değerinin 300 milyon doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Digikala, günde 850 binin üzerinde ziyaretçisiyle Orta Doğu’nun en büyük online mağazası olarak kabul ediliyor. Şirket, elektronik ve bilgisayar cihazları satarak işe başladı; ancak birkaç yıldan beri kategorilerini çeşitlendirdi. Kitaplar, müzik aletleri, ayakkabılar, ev aletleri ve kozmetik ürünleri Digikala’da ürün satışı yapılan kategorilerden bazıları…

• Esam

Esam, eBay’in yerel versiyonudur. Web sitesi 2011 yılında faaliyetlerine başladı. Platform, tüketiciden tüketiciye hizmet vermektedir. Esam’ın ayrıca bir açık artırma bölümü vardır. Satıcıların kendi online alışveriş sayfalarını oluşturmaları için bir platform sağlar. Esam’a kaydolmak, müzayedelere katılmak ve platformda kişisel pazar kurmak ücretsizdir. Esam, değeri 10 bin Toman’ın (3 $) altındaki ürünler için yüzde 7 komisyon alır ve fiyat arttıkça komisyon azalır.

• Modiseh

Modiseh, 2015 yılında kurulan İran’ın önde gelen online moda mağazalarından biridir. Web sitesi, İran’ın tüketici ve tüketici dışı pazarlarda deneyime sahip en eski ve önde gelen holdinglerinden biri olan GBG Group tarafından desteklenmektedir. Web sitesi, farklı giyim, bebek ürünleri, ev eşyaları, yiyecek ve içecek kategorilerinde çok çeşitli yerel ve uluslararası ürünler sunmaktadır.

• Bamilo

Bamilo, İran’daki en büyük ikinci e-ticaret sitesidir. Digikala ve Bamilo arasındaki pazar payı farkı yüksek olmasına rağmen, şirket rekabetçi fiyatları sayesinde birçok müşteriyi cezp etmiştir. MTN grubunun finansal desteği bu online mağazanın hızlı büyümesine büyük bir destek vermiştir. Web sitesi ayrıca Digikala’ya kıyasla bazı kategorilerde daha iyi bir ürün yelpazesi sunar. Şirket ayrıca, yılın farklı dönemlerinde yaptığı özel satış ve anlaşmalarla da tanınır.

• Shixon

Shixon, son trendlere odaklanan bir online moda mağazasıdır. Web sitesi; giyim, mücevher, parfüm ve aksesuar gibi çeşitli kategoriler sunmaktadır. Shixon, müşterilerine hızlı teslimat sunabilmek için İran’ın 30’dan fazla şehrinde temsilcisi vardır. Web sitesi, İran Web ve Mobil Festivali jüri ekibi tarafından seçilen İran’daki “en iyi profesyonel online mağaza ödülü” kazanmıştır. Müşteriler, ayrıca, Shixon’dan satın aldıkları ürünü evlerinde deneme seçeneğine de sahipler ve renkten veya boyuttan memnun kalmazlarsa geri gönderebilir ve para iadesi alabilirler.

 İran’da Vergi Oranları

İran’da uygulanan KDV oranı yüzde 9, kurumlar vergisi oranı yüzde 25’tir. Gelir vergisi ise kişilerin yıllık gelirine göre yüzde 0, yüzde 10 ve yüzde 20’dir. Temel gıdalar, tıbbi ilaçlar, tarım ürünleri ve el yapımı halılar KDV’den muaftır. Ayrıca, serbest ticaret bölgeleri ve özel ekonomik bölgelerde 10 ve 15 yıl süreli vergi muafiyetleri söz konusudur. Ülkedeki gümrük tarifelerinin ortalaması yüzde 25’tir. İran hükümeti tarafından lüks olarak kabul edilen 6’lı GTİP bazında 1.722 ürünün ülkeye girişi yasaklanmıştır. Ülkedeki kayıt dışı ekonomi ve kaçakçılık yüksek orandadır.

 İran’da Teslimat Firmaları

İran’da faaliyet gösteren en popüler uluslararası kuryeler Aramex, PTT International, Arvand Sea Land International Transport Company örnek olarak gösterilebilir. İran’daki popüler yerel teslimat hizmetleri de şunlardır: DARBEX, Sepid Bal co.

İran Hakkında Bazı Bilgiler

• İran, 83 milyon nüfusa sahip bir Batı Asya ülkesidir.
• Kişi başına düşen reel GSYİH, 2019 yılında 4.540,4 ABD doları olmuştur. Bu rakamla küresel karşılaştırmada 88. sırada yer almaktadır.
• İran’da internet penetrasyonu yüzde 40 ila yüzde 70 arasında değişmektedir.
• Ülkede kısmen devlete ait Telekomünikasyon Altyapı Şirketi’nin ülkede bant genişliği üzerinde tekel sahibi olması nedeniyle internet kalitesi düşük ve fiyatlar yüksektir.
• Ülke de cep telefonu penetrasyon oranı yüzde 126’dır. Bu rakamlar MENA bölgesindeki en yüksek oranlardan birine sahiptir. 40 milyondan fazla akıllı telefon kullanıcısı vardır.
• İran’da hükümete karşı protestolar nedeniyle bazı sosyal medya platformları ve mesajlaşma uygulamaları engellenmiştir.
• 2018 yılında internetin yerel olarak kontrol edilen versiyonu olan “helal ağ” denilen bir ağ geliştirilmiştir.
• İran’da e-ticaret pazarında en büyük payı yüzde 50’lik oranla medya ürünleri almaktadır.
• Güzellik ve kişisel bakım ürünleri yüzde 33, tüketici sağlığı ürünleri yüzde 8,5 paya sahiptir.