Pandemide E-Ticaret ve Lojistik Zorluklar

Koronavirüs (Covid-19) pandemisi insanlar üzerinde olduğu gibi iş süreçleri üzerinde de olumsuz etki bırakıyor. Tedarik zinciri organizasyonları ile birlikte tüketim ve e-ticaret lojistik uygulamalarında da etkiler bırakıyor. E-ticaret ve e-ihracat pazaryerlerine girmeden önce lojistik prosedürleri ve maliyetleri hakkında bilgi sahip olmak oldukça önemlidir. Ayrıca, e-ticaret ve lojistik trendlerine ayak uydurmak gerekiyor. Çünkü lojistik trendlerine ayak uyduramayan şirketler, rekabet avantajını kaybetme ve tüketicilerin gözünden düşme riskiyle karşı karşıyadır. Peki; tüketiciler, markalar ve sektör oyuncuları pandemide lojistik zorluklarına nasıl tepki verdi? Covid-19 pandemisinin ortaya çıkardığı e-ticaret ve lojistik zorlukları nelerdir?

Pandemide E-Ticaret

Covid-19 e-ticarete talepleri olağanüstü bir seviyeye taşıdı. Birçok kişi pandemi sebebiyle e-ticaret ile tanıştı. E-ticaret firmalarının potansiyel müşterileri gerçek müşteriye dönüştü. Hatta bazıları ilk e-ticaret deneyimi yaşadı. Uzmanlar, pandemi döneminin en göze çarpan olaylarından biri olarak e-ticaretteki patlamayı gösteriyor. Özellikle de gıda e-ticaretinde dikey yönlü bir gelişme göze çarpıyor. E-ticaret, salgın riski sebebiyle alışveriş için en güvenilir ve en pratik alışveriş seçeneği olarak kendini belirledi.

Avrupa’daki e-ticaret raporlarına göre, gıdada e-ticaret pazarının payı yüzde 6’dan yüzde 10’a çıktı. Fransa merkezli pazar araştırma enstitüsü Echos Etude’in araştırmasına göre, 2020 yılında internet üzerinden gıda satışının toplamda yüzde 38 büyüme kaydedeceği tahmin ediliyor. Ayrıca, 5 yıl içinde gıda ürünlerinde online satışların ikiye katlanarak, 21 milyar avroya ulaşacağı öngörülüyor. Uzmanlara göre, pandemi dönemi sadece bu sürecin mutasyonunu hızlandırdı.

Pandemi E-Ticaret ve Lojistik İçin Hangi Trendleri Ortaya Çıkaracak?

Pandeminin başladığı günlerden bu yana e-ticaret satışları yukarı yönlü bir ivme sergiliyor. Ekosisteme yeni e-ticaret müşterileri katıldı. Bu müşteriler e-ticaretin birçok faydasını görme fırsatı yakaladılar ve e-ticaret yapmaya devam edecekler. Bu sebeple pandemi e-ticaretin pazar payı büyümesini önemli oranda etkilemiş olacak. Bu süreçte müşteri ile satıcı arasındaki güvensizlik giderek daha da azalacak. Birçok müşteri uzaktan sipariş verme alışkanlığı geliştirdi. Bu müşterilerin sayısı daha da artacak.

Diğer önemli konusu ise kentlere erişim azalacak. E-ticaret ve lojistik süreçlerinde şehir içinde küçük depoların sayısını artacak ve depolar müşteriye daha yakın olacak. E-ticaret ve lojistik firmaları, e-ticaret müşterilerinin beklentilerini karşılamak için teslimat tarihlerine daha fazla önem verecek. Bu noktada e-ticaret ve lojistik anahtar kelimeler olacak. Lojistiğin geleceği, ürünlerin kat edeceği kilometrenin süreç bilgilerine tam olarak hakim olunduğunda inşa edilecek.

Pandemide E-Ticaret Lojistiğinin 4 Temel Zorluğu

Pandemi, dünya çapında tedarik zincirlerini bozdu. Her yerde büyük lojistik zorluklar ortaya çıktı; ancak bu zorluklar çözümsüz değil. Çözümün temelinde teknoloji, insanlar ve onları birbirine bağlayan araçlar, iletişimler ve veriler var. Koronavirüs krizi; sağlık çalışanlarına kişisel koruyucu ekipman temininden süpermarketlerdeki stokları yenilemeye kadar birçok konuda lojistiğin önemini ortaya çıkardı.

İşte pandemide ekosistemi yeni çözüm arayışına iten dört temel lojistik zorluk;

• Kapasite

Pandemide lojistik kapasiteleri buharlaştı. Normal zamanlarda okyanus taşımacılığı tipik olarak küresel ticaret hacminin yaklaşık yüzde 90’ını oluşturuyordu. Ancak pandemi, başlangıçta Asya’dan üretilen malların arzını azalttı; ardından tüm dünyada dalgalandı ve okyanus taşımacılığıyla taşınan mallara olan talep dibe vurdu. Okyanus taşıyıcıları, pazardaki nakliye kapasitesini artırarak yanıt verdi. Bu arada, sürücü sıkıntısı ve sınır ötesi kısıtlamalar belirli yerlerde karayolu taşımacılığı kapasitesini azalttı ve uzun yedeklemelere ve gecikmelere neden oldu. Okyanus taşımacılığı kapasitesi dibe vurdu ve bu durum istikrarlı hale geldi.

Bununla birlikte diğer başka bazı durumlar da ortaya çıktı;

• Yüksek nakliye oranlarına rağmen okyanus kargoları havayollarına kaydı.
• Teknoloji ürünleri üreticileri, dünyanın her yerinde milyonlarca kişinin uzun süre evden çalışmaya başlamasıyla dizüstü bilgisayarlar ve kulaklıklar gibi teknolojik ürünlere talebin arttığını gördü.
• Acil ve yüksek değerli kargolar için uçak kiralama kullanımı arttı.
• Boş yolcu uçaklarının göbek yüküne ek olarak özel paketlenmiş yolcu kabinlerinde kargo taşıyabilen “yolcu-yük gemilerine” dönüştü.
• Normalde rakip olabilecek nakliyeciler veya göndericiler arasında kiralama paylaşımı ve navlun konsolidasyonu ortaya çıktı.
• Çin’den Avrupa’ya demiryolu ve ardından sınır ötesi uzun yol taşımacılığı gibi alternatif modlar benimsendi.
• Ekstra kapasitesi olan alternatif havaalanları, limanlar ve kamyon rotaları belirlendi.

• Talep dalgalanması

Covid-19, tüketicinin online satın almaya geçişini hızlandırdı. Örneğin; İtalya’da tüketici ürünlerinde e-ticaret satışları 1 haftada yüzde 81 arttı. Fırtınayı atlatan işletmeler, çevrimiçi satın alma ve mağazadan teslim alma modellerine odaklandı. Çok kanallı envanter stratejilerine sahip olan, web sitelerini satış noktalarına dönüştüren ve kendilerini teslimata dönüştüren restoranlar gibi daha küçük firmalar ve led operasyonlar ortaya çıktı.

Bununla birlikte perakende satış yaklaşımı lojistik engeller doğurdu. E-ticaret ve lojistik, tüketici için aynı zamanda ucuz ve hızlı sipariş ve teslimat anlamına gelir. Çözümler arasında alternatif envanter depolama vardır. Varış noktasına yakın daha fazla depolama, dağıtım ve ikmal merkezleri önem kazandı. Bu alanların depoya dönüştürülmesi veya siparişlerin ve teslimatların planlı bir şekilde zamanlamasıyla okyanus yükünün “yüzer depolama” olarak stratejik kullanımı arttı.

• Coğrafi risk

Pandemi krizi, e-ticaret ve lojistik zorluklarının yanında aynı zamanda tedarik zinciri konumlarını yeniden değerlendirme fırsatı da verdi. Pandeminin başlangıcında Çin üretimi durdurduğunda, stoklarının büyük bir bölümünü bu ülkeden temin eden farklı ülkelerdeki moda perakendecileri zor durumda kaldı. Sektörlerinde yaşanan aksaklık, elektronik perakendecileri sevkiyatlarda 10 haftalık gecikmelerle karşı karşıya bıraktı. Aynı şeyi diğer ülkelerde üretim yapan markalar da yaşadı.

Pandemi krizi, küresel üretimi ve kaynak bulma modellerini değiştirecek mi? Asya’da üretim yapan veya kaynak alan şirketleri üretimi yayarak çeşitlendirmeye mi sevk edecek? Yoksa kıyıya yakın veya yeniden güçlendirici stratejiler benimsemeye mi teşvik edecek? Birçoğu için Çin ile bağlarını kesmek veya gevşetmek zor olacak. Oradaki tedarik zincirleri oldukça verimli, büyük ve vasıflı işgücü var, pazar oldukça geniş ve giderek büyüyor. Çin üretimi, diğer Asya pazarlarından gelen girdiler ve bu pazarlardaki üretimle derinlemesine entegredir. Örneğin Çin, bölgedeki hazır giyim üreticileri için önemli bir kumaş kaynağıdır. Bu durum Çin’in denklemden tamamen çıkarılmasını zorlaştırmaktadır. Ve tedarik zinciri riskini yaymak için Çin’e alternatif stratejiler de potansiyel olarak pahalıdır.

ABD-Çin arasında 2016 yılında başlayan ticari sürtüşmenin bir sonucu olarak veya Çin’deki işgücü maliyetlerinin artması sebebiyle hareket etme esnekliğine sahip birçok şirket bunu zaten yaptı. Anketler, Covid-19 öncesi küresel ticaret gerilimler ve diğer dalgalanmalara rağmen Çin’de operasyonları olanların yüzde 70’inin bunu devam ettirmeyi planladığını ortaya koydu. Bu durum, salgının ardından da devam edebilir. Bu sebeple lojistik odaklı bir çözüm, arz ve talep sorunlarını azaltmanın en iyi yolu olabilir.

• Envanter yönetimi

Covid-19, tüketici talebinde, e-ticaret ve lojistik ile birlikte tedarik zincirinde büyük boyutlarda dalgalanmalara, üretim ve tedarik için uzun vadeli sorunlara yol açan değişikliklere neden oldu. Tuvalet kağıdı gibi bazı ürünlerde bir defaya mahsus görülen artışlar sonucu 1 haftada stoklar tükendi, ardından aşırı stok artışı oldu. Salgın, geciken mallardan istenmeyen mallara kadar birçok envanter kaosu ortaya çıkardı.

Bu krizin verdiği en büyük ders; insanlar olmadan teknolojinin çok az değeri var! Salgının neden olduğu tedarik zinciri kesintisine hızlı tepki veren şirketler, genellikle bunu yaptı; çünkü teknoloji kendisini yararlı hale getirmiyor, insanlar teknolojiyi faydalı hale getiriyor. Halihazırda yerleşik yüksek düzeyde dijital tedarik zincirine sahip müşteriler bazı lojistik entegrasyon sistemleri ile çok daha iyi daha hızlı ve daha esnek olabilir. Ancak, müşteriler ve tedarikçilerle iş birliği zaten bu kültürün bir parçasıdır. Geleneksel ticaret, e-ticaret ve lojistik zorlukları kısa, orta ve uzun vadede sektörlerin handikabı olmaya devam edecek gibi görünüyor. Bu sebeple sadece e-ticaret ve lojistik zorlukları değil geleneksel global ticaretin lojistik zorlukları ticari çevreleri kara kara düşündürüyor.